De ontwikkeling van onze zelfwaardering 

Net zoals een ontwikkeling van het leven van de mens verloopt de ontwikkeling van onze zelfwaardering.

De mens vormt zich in de prenatale periode aan de hand van celdeling. Als het embryo zich verder ontwikkelt spreken we over clusters van cellen of wel de foetus. Bij de geboorte is de baby een mensje, echter nog niet compleet. De celdeling zet zich voort tot ongeveer 25 jaar.

 

Het brein wordt je belangrijkste instrument om je uniek te maken ten opzichte van de ander. Daarvoor zijn ervaringen nodig. Ervaringen die je voornamelijk opslaat uit herinneringen. Je omgeving wordt belangrijk en je gedrag laat zien hoe jij je hebt aangepast. Alles wat je ervaart als baby, dreumes,peuter,kleuter,puber en adolescent vormt je tot de persoonlijkheid die je bent als volwassene. Als er ergens in het proces iets is misgegaan ervaar je lichamelijke en geestelijke klachten. En dat het kan misgaan is vanzelfsprekend anders spreken we niet over ervaringen/herinneringen. Maak jezelf niet de fout, dan zorgt je omgeving wel voor het maken van fouten. Gelukkig leer je het meeste van het maken van fouten. Dus voor ons leerproces is het belangrijk fouten te maken of de omgeving toe te staan om fouten te maken. Het leven is een paradox. Je ervaart geluk als je verdriet kent en vice versa.

 

De ontwikkeling van zelfwaardering is een belangrijke ontwikkeling om als volwassene tegen de druk van de omgeving bestand te zijn en je leven te leiden zoals jij dat wil. Je hebt dan ervaring nodig in wat veiligheid is of hoe je veiligheid kan bewerkstelligen. Vandaaruit vormen de ervaringen van je eigen prestaties de waarde van wie jij bent als mens. Niet bekeken vanuit de ogen van een ander, maar alleen bekeken in de spiegel met jou als enige persoon. Belangrijk in je groeiproces is in hoeverre jij je veilig hebt gevoeld om je te ontwikkelen tijdens je jeugd. Hoe ben jij gehecht geraakt aan anderen is bepalend voor je hoge mate van zelfwaardering. Hoe ben jij door de fasen van gehechtheid gekomen? Als je een jaar of zestien bent kun je spreken, dat je fundering van de bouw van je zelfwaardering is gemaakt. Deze fundering noemen wij voor het gemak afhankelijkheid. In hoeverre ben jij afhankelijk geworden van een ander? Het antwoord hangt af van de stijl van de opvoeding die jij hebt genoten. Of je nu wil of niet, dat bepaalt je veiligheid en waardering over jezelf.

 

Uit deze twee voorbeelden ontstaat een bouwwerk. Ik vergelijk het met het bouwen van een huis. Jij bent zelf de architect, maar enorm afhankelijk van bepaalde “anderen”. Je kunt architect zijn, als je daarvoor voldoende ervaringen hebt opgedaan welke jou in staat stellen een ontwerp te maken van je leven, zoals jij dat wil. Dus geen gepieker over je mogelijkheden, eigenschappen, wat je kunt, want anders krijgt je huis geen vaste vorm. Pas als je huis is ontworpen en jij weet van jezelf wie je bent en wat je kunt, dan ga je over om een goede aannemer te vinden. Dat kan je vervolgopleiding zijn of je werkgever. Als de bouw begint is het handig dat jij de controle voert over het proces van wie je bent, je kwaliteiten en je groei.  Je bent afhankelijk van een ander, maar jij controleert omdat je weet wat je wilt. Je bouwt de muren van eigen persoonlijke ontwikkeling in vrijheid en veiligheid op. Pas als je toe bent aan het hoogste punt, of het dak van zelfwaardering, kun je spreken over in hoeverre jij als mens succesvol en gelukkig bent. Dan pas kun je de hoogte van je zelfwaardering bepalen.

 

Het ontwerpen van je huis is dus een vereiste om een aannemer te laten bouwen. Vanuit jouw kern zet je anderen aan het werk, jouw droom te verwezenlijken. Het probleem ligt in de ontwerpfase. In hoeverre heb jij geleerd te kunnen denken in mogelijkheden. Daarvoor is zelfvertrouwen nodig. Jij vertrouwt je eigen visie en missie om succesvol te kunnen ontwerpen. Je hebt geleerd creatief te denken. Met name in de eerste zes jaar van je leven heb jij voldoende mogelijkheden ervaren om jouw creatief denken te voeden. Jouw omgeving was veilig voor je. Je kon je hechten aan anderen, vanuit je eigen veiligheid en je mogelijkheden konden ruimschoots beproefd worden. Je kreeg als peuter voldoende inzicht doordat je alles kon ervaren. Ook als iets niet lukte was het de leidraad om verder te gaan. Je ouders gaven je de ruimte om het vertrouwen in jezelf te ervaren. Zonder te veel correcties en bemoeienissen, zoals te veel bescherming. Je had het geluk om af te kijken bij je ouders, in de opvang en op school. Daar waren goede voorbeelden om je enigszins zelf op weg te brengen en te ervaren wat de gevolgen waren van je handelen.

 

De eerste verdieping van je huis wordt gebouwd en het vertrouwen in de veiligheid en stabiliteit zorgen ervoor, dat je kunt beginnen aan het tweede deel. In ieder geval heb je voldoende ervaringen opgedaan bij het maken van keuzes. Materialen uitgezocht, mensen verzamelt en de omgeving van de bouw veiliggesteld.  Als je een etage op je huis zet of naast je huis, is het belangrijk dat alles past. De kwaliteit van het vertrouwen is volwassen geworden. Nu is het tijd om respectvol om te gaan met je ervaringen, zowel die van de ander als van jezelf. Daarvoor is het belangrijk te leren communiceren. Te luisteren naar anderen en te observeren wat anderen je laten zien of vertellen. Je krijgt als het ware voldoende aangereikt om zelfstandig verder te bouwen. Je verdient het respect van je omgeving (ouders) om geheel zelfstandig de bouw verder te realiseren. Je hebt nog niet zelf alle herinneringen van je kunnen en inzicht in de ervaringen van het bouwen, maar het is de tijd om dat wel in veiligheid te ervaren. Je krijgt de ruimte en kunt zelf om hulp vragen als dat nodig mocht zijn. Je omgeving ziet je vorderingen en het vertrouwen dat jij uitstraalt is belangrijk voor hen je de vrijheid te geven om te doen wat je wilt. Ook al zien ze dat er sommige muren scheef gebouwd zijn. Ze helpen je door alleen maar de foto met de schuine wand voor je neus te leggen en jezelf te laten kiezen voor hoe je verder gaat. Ga je het corrigeren of niet. Alles hangt af van hoe jij het interpreteert en wat jij ermee wilt bereiken. Dus respect hebt voor je eigen onkunde, dan wel kwaliteiten. Kwaliteiten die je dagelijks ervaart en analyseert hoe je ze in kunt zetten. Daarvoor moet je fouten maken, want als je het vooral perfect wil doen, zal je nog jarenlang aan de slag moeten om deze verdieping te bouwen. Het accent ligt dus niet om iets perfect te doen, maar om het veilig en stabiel te krijgen.

 

Als je toe bent aan het dak van je huis, ben je helemaal in staat om de vorderingen te versnellen en gelukkig en gezond je woning te betrekken. Het enige wat je er nog voor nodig hebt is je durven kwetsbaar op te stellen. De kwetsbare hulpmiddelen, materialen te zien en te vervangen. Jij durft te zeggen, dat je fouten hebt gemaakt (want in ieder proces worden er fouten gemaakt, zeker als je alles perfect wilde doen). Je durft ervoor uit te komen. Maar dat kan alleen, als je voldoende zelfvertrouwen in de eerste zes jaar hebt weten op te bouwen en voldoende respect voor je kwaliteiten en menseigenaardigheden hebt ontwikkeld. Integer ben je tot op je bot, want waarvoor moet jij je schamen of waarin moet jij je schuldig voelen? Deze gevoelens elimineer je naar de vuilstort plaats.

 

Gelukkig horen deze gevoelens er wel bij, want tijdens het bouwen hou je afval over. Of als je fouten hebt gemaakt en deze hebt gecorrigeerd, gaat hetgeen je vervangen hebt naar het vuil. Gelukkig kunnen we het vuil tegenwoordig recyclen. Als je gedurende je ontwikkeling als mens niet veilig hebt gevoeld, minder vertrouwen in je zelf hebt of zelfs geen goed voorbeeld over respectvol leven te hebben genoten, kun je dit later nog ter hand nemen. Daarvoor is wel discipline nodig, veiligheid en doorzettingsvermogen. Omdat je de eigenschappen van de zelfwaardering niet zelf beheerst over overziet, kun je iemand de opdracht geven je behulpzaam te zijn. Die ander moet wel iemand zijn, bij wie jij je veilig voelt en wie een goed voorbeeld geeft of is om daarvan te mogen leren. Jij bepaalt je grenzen, jij bepaalt wat je wilt en jij presteert zoals jij dat wilt. Geen opleiding of baas kan daarvoor zorgen. Je hebt te zoeken in hulp in de juiste context, met een focus op verhoging van je zelfwaardering.

 

Gelukkig kun je die vinden bij de School voor Zelfwaardering, kijk op www.zelfwaardering.school

Ps. Het bouwwerk van de website is nog in volle gang. Het duurt even voordat ik de juiste materialen heb gevonden om het huis mee af te bouwen.