Faalangst komt voort uit opvoedkundige dilemma's tijdens de eerste vier levensjaren. Aan de ene kant neem je in de genen de gevoeligheid mee van je ouders, echter dit bepaald niet de ontwikkeling ervan. Bij faalangst hoort een perfectionistische instelling. Als je steeds beter en meer verwacht van je kind ontwikkelt het kind een perfectionisme dat er voor zorgt dat het zich voortdurend afstemt op prestaties. Als ouders steeds hun goedkeuring laten blijken bij prestaties (bijvoorbeeld als een baby gaat lopen of brabbelen, zal het kind de reacties zich blijven herinneren en verbinden met beloningen. Dit betekent dat het geheugen zowel de reacties opslaan als de gevoelens die via de spiegelneuronen worden overgedragen. Het woord "goed zo en hou vol" moedigt juist de behoefte van prestatie aan.

Bij veelvuldige uiting van trotsheid groeit de behoefte om te presteren bij een kind. Ons pedagogisch klimaat is geheel afgestemd op beloning. Faalangst ontstaat vanuit het limbisch systeem in ons brein als het kind zelf ervaart dat het niet kan voldoen aan de omgevingsoverdracht van prestaties, trotsheid, goed woordjes. Of als het een dorzetter is wil het kind steeds meer gaan presteren om zich zo gelukkig te voelen. De hormonen belonen de transacties met endorfinen en het kind zal naar meer verlangen. Grenzen stellen is belangrijk. Niet de grens gesteld door de ouder maar door het kind zelf en dit betekent dat de ouder eerst heeft te observeren of de uiting die het gaat geven te maken heeft met prestaties. Het beste is dat de ouder geen bevestiging geeft en dat is heel moeilijk, maar wel een must als je jouw kind geen faalangst wil meegeven. Een gezonde zelfwaardering ontstaat door een ondersteunende trans- en interactie van de ouders en omgeving in plaats van een kritische aanpak van straffen en belonen. Het woordje moeten is ook een kaskraker als het gaat om prestaties, maar dan vanuit de negatieve kritische noot. Zo wordt de faalangst des te sneller gevoed en je zult merken dat je gelijk levenslang krijgt. Al de trainingen gaan over aanpassingen en symptoombestrijding. Preventie is doeltreffender, zeker in de eerste 6 jaar van het leven van de mens. 

 

Belangrijk is dat ouders bewust een keuze maken tussen prestatie-wens of hoge zelfwaardering. Werkgevers vinden perfectionistische werknemers vaak geweldig om resultaat te boeken. Dit is dan ook vaak een korte termijn gedachte, want perfectionisten kunnen het ziekteverzuim op latere leeftijd enorm laten toenemen. Een hoge zelfwaardering levert uiteindelijk veel meer op dan perfectie. De meeste ouders met een lagere vorm van zelfwaardering kiezen vaak bewust voor prestatiedrang en nemen faalangst op de koop toe. 

 

Als ouders een keuze hebben gemaakt hebben ze te leren in een ondersteunende taal te spreken en niet in een kritische ouder taal. Verder is observatie van het kind erg belangrijk, kijk eerst wat het kind zelf ervaart van de actie die gemaakt of beleeft is. Dat is goed voor het zelfvertrouwen. Je hoeft dan niets te ondernemen, want het kind weet het uit zich zelf. Heeft het kind de wens om verder te gaan, dan zal het om support vragen en kun je overgaan met ondersteunen of aanmoedigen. 

 

Ouders kunnen trainingen volgen in het leren van observeren en ondersteunende taal te spreken. Dit komt hen zelf niet alleen ten goede, maar ook hun kinderen. Het mooiste is de beloning: een hoge mate van zelfwaardering staat garant voor een gezond en gelukkig leven. Want eenmaal op eigen houtje verkregen zelfvertrouwen en zelfrespect kan iedere tegenvaller of negativiteit ombuigen. Gegarandeerd depressie vrij.